Zakład Sztucznej Inteligencji

Lista pracowników Zakładu

W Zakładzie Sztucznej Inteligencji prowadzone są badania w sześciu grupach badawczych zajmujących się odpowiednio: analizą dyskursu, inteligencją obliczeniową, inteligentnymi systemami wspierającymi kształcenie, lingwistyką komputerową, modelowaniem języka oraz modelowaniem zjawisk naturalnych. Pracownicy Zakładu posiadają doświadczenie w prowadzeniu projektów badawczych oraz badawczo-rozwojowych. Współpracują z instytucjami gospodarczymi we wdrażaniu rozwiązań naukowych w przemyśle. Kształcą młodą kadrę naukową w obszarach związanych ze sztuczną inteligencją z zastosowaniem metod uczenia maszynowego.

Tematyka badawcza:

  • Ewaluacja wyników uczenia maszynowego
  • Inteligencja obliczeniowa
  • Inteligentne systemy wspierające kształcenie
  • Modelowanie języka
  • Przetwarzanie tekstów historycznych
  • Reprezentacja wiedzy
  • Systemy wspomagania decyzji w warunkach nieprecyzyjności i niepełności informacji
  • Systemy z kompetencją językową
  • Tłumaczenie maszynowe
  • Wyszukiwarki semantyczne

Współpraca naukowa

W ramach wspólnych projektów pracownicy Zakładu Sztucznej Inteligencji współpracują z następującymi instytucjami badawczymi:

  • Wojskowa Akademia Techniczna w Warszawie
  • Instytut Podstaw Informatyki PAN w Warszawie
  • Politechnika Wrocławska
  • Politechnika Śląska w Gliwicach

W ramach badań interdyscyplinarnych członkowie zakładu współpracują z innymi Wydziałami Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza:

  • Wydział Neofilologii

Współpraca z biznesem

Sztuczna inteligencja, uczenie maszynowe, komunikacja człowiek-komputer, systemy dialogowe, tłumaczenie maszynowe to tematy charakteryzujące się dużym potencjałem badawczo-rozwojowym (B+R). Pracownicy Zakładu Sztucznej Inteligencji posiadają doświadczenie w badaniach przemysłowych i eksperymentalnych pracach rozwojowych w tych dziedzinach. Wykonane wdrożenia obejmują:

  • Inteligentne systemy wspierające diagnostykę medyczną
  • Przetwarzanie i analizę obrazów (w tym badanie percepcyjnej oceny jakości materiałów multimedialnych – quality assessments metrics).
  • Zastosowanie rozpoznawanie obrazów w systemach rekomendacyjnych
  • Zastosowanie systemów inteligentnych w ocenie przemysłowych procesów wytwarzania (zarządzanie procesem produkcji przemysłowej i oceny procesów wytwarzania).
  • Metody obliczeniowe w analizie języków naturalnych.
  • Tłumaczenie maszynowe
  • Budowę inteligentnych systemów wspierających kształcenie
  • Wyszukiwarki semantyczne

Współpraca z firmą Samsung Electronics

Zakład Sztucznej Inteligencji prowadzi ciągłą współpracę z firmą Samsung Electronics w ramach projektów związanych z przetwarzaniem języka naturalnego.

Współpracę rozpoczął 3-miesięczny projekt pilotażowy o nazwie Machine Translation Modules. Czas trwania projektu to: 1.10.2012 – 28.02.2013. Celem projektu było opracowanie – na bazie narzędzi wytworzonych w projekcie badawczym “Narzędzia do automatycznego przetwarzania języka polskiego udostępnione publicznie” – algorytmów stosowanych w tłumaczeniu automatycznym, a mianowicie:

  • Dopasowanie korpusów dwujęzycznych na poziomie zdań
  • Dopasowanie korpusów dwujęzycznych na poziomie wyrazów
  • Generowanie poprawnie skonstruowanych zdań z listy tokenów zwracanej przez statystyczny system tłumaczenia automatycznego

Począwszy od roku 2015 współpraca między UAM i firmą Samsung Electronics realizowana jest w postaci rocznych projektów o nazwie Badania w zakresie Przetwarzania Języka Naturalnego 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020. Projekty ze strony UAM prowadzone są przez kierownika ZSI prof. Krzysztofa Jassema, a biorą w nich udział pracownicy Zakładu Sztucznej Inteligencji, doktoranci Szkoły Doktorskiej UAM oraz studenci Wydziału Matematyki i Informatyki UAM.

Celem projektów jest opracowanie algorytmów rozpoznawania mowy czterech języków europejskich (angielski, francuski, hiszpański i niemiecki) oraz skonstruowanie modułów rozumienia wypowiedzi w tych językach. Stosowane są metody głębokiego uczenia maszynowego oraz metody skończenie-stanowe. Opracowane w ramach projektów rozwiązania wdrażane są w urządzeniach mobilnych firmy Samsung.

Zakład Sztucznej Inteligencji organizuje ogólnozakładowe Seminarium Zakładu Sztucznej Inteligencji. Seminarium odbywa się we wtorki o godz. 11:00 w Klubie Profesorskim (A0-13). Organizatorem seminarium jest Patryk Żywica.

Oprócz tego, poszczególne grupy badawcze spotykają się na własnych seminariach:

  • Seminarium Inteligentnych Systemów Wspierających Kształcenie

    Seminarium odbywa się we wtorki o godz. 9:00 w sali B3-19,20. Organizatorem seminarium jest Jacek Marciniak

  • Seminarium Grupy Inteligencji Obliczeniowej

    Seminarium odbywa się we wtorki o godz. 10:00. Chairmanem seminarium jest Maciej Wygralak.

  • Seminarium Modelowania Języka i Analizy Dyskursu

    Wspólne seminarium grup Modelowania Języka i Analizy Dyskursu odbywa się we wtorki o godz. 11:00. Chairmanem seminarium jest Filip Graliński, natomiast organizatorem seminarium jest Paweł Skórzewski

  • Seminarium Modelowania Zjawisk Naturalnych

    Seminarium odbywa się we wtorki o godz. 12:30. Chairmanem seminarium jest Wojciech Pałubicki.

Doktoraty

Prace doktorskie prowadzone są w ramach szkoły doktorskiej UAM oraz w programie doktoratów wdrożeniowych. W ramach szkoły doktorskiej prace prowadzone są pod kierunkiem pracowników Zakładu i wpisują się w tematykę prowadzonych przez nich badań. Doktoraty wdrożeniowe nadzorowane są przez pracowników Zakładu we współpracy z podmiotami gospodarczymi prowadzącymi działalność badawczo-rozwojową, takimi jak: Samsung Electronics, OLX, czy Applica.ai.

Prace magisterskie

Tematyka prac magisterskich realizowanych w ramach badań prowadzonych przez pracowników Zakładu Sztucznej Inteligencji:

prof UAM dr hab. Krzysztof Dyczkowski

  • Inteligentne systemy podejmowania decyzji (w oparciu o dane niepewne)
  • Analiza danych w sporcie (piłka nożna)

dr Filip Graliński

  • Modelowanie języka na potrzeby korekty gramatycznej i tłumaczenia maszynowego
  • Przetwarzanie tekstów w wymiarze diachronicznym

prof. UAM dr hab. Krzysztof Jassem

  • Zastosowanie metod uczenia maszynowego w przetwarzaniu języka naturalnego
  • Tłumaczenie automatyczne
  • Informatyczne narzędzia dydaktyczne

prof. UAM dr hab. Jacek Marciniak

  • Inteligentne systemy wspierające kształcenie (ITS, Intelligent Tutoring Systems)
  • Ontologie w procesie modelowania wiedzy

dr Wojciech Pałubicki

  • Grafika komputerowa
  • Modelowanie matematyczne procesów biologicznych/fizycznych
  • Zastosowanie glebokich siec neuronowych w agrikulturze i biologii

dr Anna Stachowiak

prof. dr hab. Maciej Wygralak

  • Nieprecyzyjność informacji i zbiory rozmyte
  • Systemy regułowe,
  • Metody grupowego podejmowania decyzji.

Zajęcia prowadzone przez pracowników Zakładu Sztucznej Inteligencji na studiach inżynierskich i magisterskich z informatyki  na Wydziale Matematyki i Informatyki UAM:

  • Analiza i projektowanie obiektowe
  • Arytmetyka finansowa i analiza portfela
  • Bazy danych
  • Cloud computing with AWS
  • Gromadzenie i eksploracja danych
  • Inżynieria oprogramowania
  • Laboratorium systemów rozmytych
  • Laboratorium widzenia komputerowego
  • Modelowanie i przetwarzanie informacji nieprecyzyjnej
  • Modelowanie informacji w ekonomicznych modelach decyzyjnych
  • Podstawy programowania
  • Projekt inżynierski
  • Pracownia programowania
  • Przetwarzanie języka naturalnego
  • SQL w analizie danych
  • Systemy informatyczne
  • Systemy inteligentne
  • Systemy operacyjne
  • Sztuczna inteligencja
  • Technologie internetowe
  • Technologie XML
  • Tworzenie systemów informatycznych
  • Uczenie maszynowe
  • Wprowadzenie do baz danych
  • Zarządzanie projektem informatycznym

Zakład Sztucznej Inteligencji rozpoczął działalność 1 stycznia 2020 roku po połączeniu trzech zakładów:

  • Zakładu Lingwistyki Informatycznej i Sztucznej Inteligencji
  • Zakład Lingwistyki Informatycznej i Sztucznej Inteligencji powstał w 1993 i kierowany był przez prof. dr hab. Zygmunta Vetulaniego.

  • Zakładu Metod Przetwarzania Informacji Nieprecyzyjnej
  • Zakład Metod Przetwarzania Informacji Nieprecyzyjnej został wyodrębniony w 2010 roku z Zakładu Metod Numerycznych. Kierowany był przez prof. dr hab. Macieja Wygralaka. Głównym przedmiotem badań prowadzonych w Zakładzie były systemy inteligentne i obliczenia inteligentne ze szczególnym uwzględnieniem nieprecyzyjności i niepełności informacji.

    Archiwalna strona zakładu

  • Zakładu Przetwarzania Języka Naturalnego
  • Historia zakładu sięga roku 2010, kiedy to z ówczesnego Zakładu Metod Numerycznych zostały wydzielone Zakład Przetwarzania Informacji Nieprecyzyjnej oraz Pracownia Systemów Informacyjnych. Kierownictwo Pracowni Systemów Informacyjnych powierzono prof. Krzysztofowi Jassemowi. W 2017 na bazie Pracowni Systemów Informacyjnych został utworzony Zakładu Przetwarzania Języka Naturalnego.

    W ramach pracowni, a następnie zakładu prowadzono głównie badania z dziedzin lingwistyki komputerowej i przetwarzania języka naturalnego. W szczególności badania te koncentrowały się na takich zagadnieniach, jak: parsing, tłumaczenie automatyczne (statystyczne, regułowe i tłumaczenie przez analogię), uczenie maszynowe, wyszukiwanie i wydobywanie informacji (text mining, rozpoznawanie jednostek nazwanych), question answering, leksykografia, automatyczne tworzenie słowników dwujęzycznych, modele zrównoleglania wyrazów, segmentacja zdań, automatyczna korekta ortograficzna i gramatyczna tekstu.

W ramach zakładu działają grupy badawcze poświęcone następującym dziedzinom:

  • Analiza Dyskursu
  • Inteligencja Obliczeniowa
  • Inteligentne Systemy Wspierające Kształcenie
  • Lingwistyka Informatyczna
  • Modelowanie Języka
  • Modelowanie Zjawisk Naturalnych

Grupa prowadzi badania nad technikami modelowania dyskursu i ich stosowaniem w systemach dialogowych i humanistyce cyfrowej.

Członkowie grupy:

Ogólna dziedzina prac badawczych:

Głównym przedmiotem badań są systemy inteligentne i obliczenia inteligentne ze szczególnym uwzględnieniem nieprecyzyjności i niepełności informacji.

Członkowie grupy:

  • prof. dr hab. Maciej Wygralak – lider grupy
  • prof. UAM dr hab. Krzysztof Dyczkowski – lider grupy
  • dr Barbara Kołodziejczak
  • dr Tomasz Piłka
  • dr Joanna Siwek
  • dr Anna Stachowiak
  • dr Patryk Żywica

Inteligentne systemy wspierające kształcenie (ang. Intelligent Tutoring Systems; ITS) to klasa systemów informatycznych rozwijanych od lat osiemdziesiątych XX wieku. Wraz z rozwojem technologii, metod i narzędzi badawczych oraz potrzeb użytkowników końcowych, systemy tego typu budowane były w różnych architekturach i podejściach. W ramach grupy badawczej prowadzone są badania podstawowe oraz prace badawczo-rozwojowe z zakresu inteligentnych systemów wspierających kształcenie, ze szczególnym uwzględnieniem architektury systemów osadzonych w dynamicznie przyrastających repozytoriach treści dydaktycznej.

Członkowie grupy:

  • prof. UAM dr hab. Jacek Marciniak – lider grupy
  • dr Andrzej Wójtowicz
  • dr Barbara Kołodziejczak
  • mgr inż. Marcin Szczepański

Członkowie grupy:

  • prof. dr hab. Zygmunt Vetulani – lider grupy
  • prof. UAM dr hab. Jacek Marciniak
  • dr Tomasz Obrębski
  • mgr Marta Witkowska

Współpracownicy:

  • prof. dr hab. Janusz Taborek
  • dr Jolanta Bachan
  • dr Paweł Dybała
  • dr Irakli Kardava

Grupa zajmuje się badaniem neuronowych modeli języka, w szczególności z uwzględnieniem ciągłych wymiarów takich jak czas czy dwuwymiarowa struktura dokumentu. Stosujemy modele języka w takich zadaniach, jak rozumienie języka naturalnego, korekta gramatyczna, tłumaczenie maszynowe, klasyfikacja temporalna. Grupa Modelowania Języka zajmuje się również ewaluacją i meta-ewaluacją modeli języka i innych zadań NLP.

Członkowie grupy:

  • dr Filip Graliński – lider grupy
  • prof. UAM dr hab. Krzysztof Jassem
  • dr Rafał Jaworski
  • mgr Tomasz Dwojak
  • mgr Dawid Jurkiewicz
  • mgr Karol Kaczmarek
  • mgr Jakub Pokrywka
  • mgr Wojciech Włodarczyk
  • inż. Krzysztof Jurkiewicz

Członkowie grupy:

  • dr Wojciech Pałubicki – lider grupy
  • dr Andrzej Wójtowicz
  • mgr Jacek Kałużny
  • mgr Andrzej Kokosza
  • mgr Miłosz Makowski

Współpracownicy:

  • dr Wojciech Kowalewski

Pracownicy